بررسی تطبیقی عدالت ایرانیان در شاهنامه ی فردوسی و منابع عربی

نویسندگان

وحید سبزیان پور

پیمان صالحی

چکیده

چکیده در کاخِ شکوهمند «شاهنامه»، دادگری، صدرنشین، و ستم­ستیزی از ستون­های این کاخ باشکوه است. شباهت حیرت آور عدالت خواهی ایرانیان در شاهنامه و منابع عربی، نشان از سرچشمه­های فرهنگی و فکری مشترکی دارد که این دو منبع کاملاً متفاوت از آن سیراب شده­اند. فردوسی، شاهنامه را با انگیزه ی ایران دوستی، در قالب سبک ادبی حماسه و به زبان فارسی سروده است؛ حال آنکه منابع عربی با انگیزه­های دینی، تاریخی، اخلاقی و ادبی نوشته شده و موضوعات ایرانی به شکل اشاره و جمله­های معترضه در لایه­های پنهان این متون دیده می­شود. تفاوت فاحش بین شاهنامه و متون عربی از یک سو و شباهت بسیار نزدیک موضوع عدالت ایرانیان در هر دو منبع، نشان از زاویه ی­ جدیدی در شناخت واقعی شاهنامه دارد؛ زیرا منابع عربی به منزله ی «سر دلبران در حدیث دیگران»، علاوه بر تبیین موضوع عدالت خواهی در ایران باستان، بیان کننده میزان انصاف، امانتداری و واقع نگری فردوسی در ارائه ی مبانی و اصول فکری و فرهنگی ایرانیان و برائت وی از شایبه­ی گزافه گویی و تعصب ایرانی است

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

جلوه‌های خردورزی ایرانیان باستان در شاهنامه و منابع عربی

خردگرایی از اندیشه­های بنیادین فرهنگ ایرانی است، زیرا این فرهنگ، سعادت و رستگاری آدمی را در استخدام خرد می­داند. از این دیدگاه خرد بزرگترین موهبت الهی و مهم ترین ابزار برای مبارزه با دیوهایی است که در درون آدمی به صورت صفات ناپسند چون حرص، خشم، حسد و...فرو خفته­اند. این بینش از آغاز تا پایان، چون خون در پیکر شاهنامه جاری است. فردوسی در جای جای شاهنامه صفات نیک و آثار پر برکت آن را بر می­شمارد و...

متن کامل

جلوه های خردورزی ایرانیان باستان در شاهنامه و منابع عربی

خردگرایی از اندیشه­های بنیادین فرهنگ ایرانی است، زیرا این فرهنگ، سعادت و رستگاری آدمی را در استخدام خرد می­داند. از این دیدگاه خرد بزرگترین موهبت الهی و مهم ترین ابزار برای مبارزه با دیوهایی است که در درون آدمی به صورت صفات ناپسند چون حرص، خشم، حسد و...فرو خفته­اند. این بینش از آغاز تا پایان، چون خون در پیکر شاهنامه جاری است. فردوسی در جای جای شاهنامه صفات نیک و آثار پر برکت آن را بر می­شمارد و...

متن کامل

بررسی تطبیقی اهریمنان خشکی در شاهنامه فردوسی و حماسه‌ رامایانا

دو ملت ایران و هند سابقه‌ مشترک قومی و نژادی دارند و در طول زمان از یکدیگر بسیار تأثیر پذیرفته‌اند. این اشتراکات و تأثیرپذیری‌ها در آثار ادبی دو ملت نیز بازتاب یافته است. پژوهش پیش رو با فرض وجود مضامینی مشترک میان شاهنامه فردوسی و حماسه رامایانا، به مقایسه تطبیقی دو شخصیت‌ منفی کلیدی شاهنامه، ضحاک و افراسیاب، با راوانا، شخصیت منفی حماسه رامایانا، پرداخته ‌است. نتایج این پژوهش حاکی از وجود اهری...

متن کامل

بازتاب دیانت ایرانیان باستان در منابع عربی

دین به عنوان یکی از مهم‌ترین عناصر تأثیرگذار بر فرهنگ و تمدّن، پابه­پای بشر از دیرترین دوران تا به امروز در همۀ جوامع حضور داشته است. این پژوهش تلاش کرده است تا از دریچه منابع عربی، نگاهی به اعتقادات دینی ایرانیان بیفکند. نتایج نشان از آن دارد که در ایران باستان ‌باورهای دینی، به ویژه در حوزۀ سیاست اهمیّت فراوانی داشته است؛ به گونه­ای که دین و سیاست، دو برادر همزاد و یکی از مهم‌ترین ابزارهای برقر...

متن کامل

آیین‌های سوگواری و مرثیه خوانی در شاهنامه ی فردوسی

در ایران باستان نیز همانند همه‌ی ملت‌ها مرثیه‌سرایی و عزاداری برای مردگان به شکل‌های مختلف مرسوم بوده است. یکی از ارجمندترین منابع شناخت ما از آداب و رسوم ایرانیان کهن، کتاب ارزشمند شاهنامه است. فردوسی با استادی خاص خود آیین‌های سوگواری را به تصویر کشیده است. سوگواران به خاطر از دست رفتگان، بیقراری و مویه می‌کردند، بر خاک می‌افتادند، موی و روی خود را می‌کندند و جامه بر تن را چاک می‌زدند. آیین‌ه...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
مجلة الجمعیة العلمیة الایرانیة للغة العربیة و آدابها

ISSN 23456361

دوره 8

شماره 23 2012

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023